KANALIZACJA

Oczyszczalnia ścieków w Mirkowie jest komunalną oczyszczalnią mechaniczno – biologiczną z chemicznym wspomaganiem usuwania fosforu. Zlokalizowana jest przy ulicy Bławatnej 1A w miejscowości Mirków. Obiekt położony jest na działkach nr 11/1 i 12/2, obręb Mirków i zajmuje powierzchnię około 1 ha. Najbliższa zabudowa oddalona jest o około 250 m od granic oczyszczalni. Siecią kanalizacyjną dopływają tu ścieki z Długołęki, Domaszczyna, Kamienia, Kiełczowa, Mirkowa, Piecowic, Szczodrego, Wilczyc oraz z Pruszowic z osiedla przy ul. Trzebnickiej. Ponadto oczyszczalnia wyposażona jest w stację zlewną ścieków dowożonych, do której taborem asenizacyjnym dowożone są ścieki ze zbiorników bezodpływowych.

Przez oczyszczalnię w Mirkowie dziennie przepływa obecnie średnio około 3500 m3/d. Roczny przepływ oscyluje w okolicach 1 275 000 m3. Ścieki oczyszczone trafiają kolektorem odpływowym do odbiornika, którym jest rzeka Topór.

Parametry, jakie spełniać musi ściek oczyszczony wypływający z obiektu, zostały ściśle określone w Decyzji Nr WR.ZUZ.5.4210.566.2020.MO wydanej przez Dyrektora Zarządu Zlewni we Wrocławiu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie dnia 07 kwietnia 2021r. Stanowi ona pozwolenie wodno-prawne na szczególne korzystanie z wód, tj.: “na wprowadzanie istniejącym wylotem do rowu melioracyjnego R-T (487/3 i 487/4 obręb Długołęka), mającego ujście do rzeki Topór ścieków komunalnych z terenu gminy Długołęka, w ilości:

Q_max= 0,097 m³/s

Q_śrd = 4 000 m³/d

Q_max.dop.rok =  1 460 000 m³/rok

oczyszczonych w mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków z chemicznym wspomaganiem usuwania fosforu w Mirkowie przy ul. Bławatnej (zlokalizowanej na działkach nr 11/1 i 12/2 obręb Mirków)1.

Zgodnie z posiadaną Decyzją, skład ścieków oczyszczonych na wylocie do rowu melioracyjnego R-T nie może przekroczyć niżej podanych wartości:

BZT₅ ≤ 15 mg O₂/dm³
ChZT_Cr ≤ 125 mg O₂/dm³
zawiesiny ogólne ≤ 35 mg/dm³
azot ogólny ≤ 15 mgN/dm³
fosfor ogólny ≤ 2 mgP/dm³

 Technologia oczyszczania ścieków

Ścieki trafiające na oczyszczalnię w Mirkowie oczyszczane są dwustopniowo: mechanicznie, a następnie biologicznie. Za mechaniczne usuwanie zanieczyszczeń odpowiadają specjalnie do tego przeznaczone urządzenia, tj. krata gęsta, sito pionowe, sitopiaskownik oraz piaskownik poziomy. W stopniu mechanicznym ze strumienia ścieków usuwane są zanieczyszczenia wleczone (skratki), takie jak szmaty czy resztki żywności, oraz drobnoziarnista frakcja łatwoopadająca, głównie mineralna (piasek).

Technologia biologicznego oczyszczania ścieków oparta jest na trójfazowym osadzie czynnym. Osad czynny to zawiesina z biomasą składającą się głównie z bakterii heterotroficznych i pierwotniaków. W wyniku procesów życiowych mikroorganizmy utleniają związki organiczne zawarte w ściekach. Do życia oraz poprawnego funkcjonowania potrzebują ściśle określonych warunków bytowania, w tym przede wszystkim zapasów tlenu rozpuszczonego. Osad czynny jest zawiesiną złożoną z wielu gatunków mikroorganizmów, która naturalnie występuje w przyrodzie np. w postaci błony biologicznej tworzącej się na kamieniach w potokach górskich. Jednak na oczyszczalni ścieków, w celu intensyfikacji procesów oczyszczania, stężenie biomasy musi być wielokrotnie wyższe.

Wielofazowy osad czynny polega na rozdzieleniu kubatury zbiorników oczyszczalni na wydzielone komory, w których proces oczyszczania prowadzony jest w różnych warunkach. W Mirkowie występują trzy rodzaje komór:

• defosfatacji – czyli komór beztlenowych, w których zachodzi proces biologicznego usuwania fosforu ze ścieków, poprzez wiązanie go w komórkach mikroorganizmów, które następnie usuwane są z osadem nadmiernym. Oczyszczalnia w Mirkowie wyposażona jest ponadto w stację dozowanie koagulantu (tu: polichlorku glinu), wspomagającego eliminację fosforu ze strumienia ścieków oczyszczonych poprzez strącanie;
• nitryfikacji – czyli komór tlenowych (napowietrzanych), w których zachodzi proces utleniania biologicznie rozkładalnych związków organicznych przez żyjące w osadzie mikroorganizmy. Ponadto, bakterie nitryfikacyjne odpowiadają za przemiany związków azotu z dopływającego do oczyszczalni w ściekach surowych azotu amonowego (N-NH4) do azotynów (N-NO2), a następnie azotanów (N-NO­­3). Dzięki tym przemianom możliwa jest wzmożona biologiczna redukcja azotu, zachodząca
  w komorach denitryfikacji;
• denitryfikacji – czyli komór niedotlenionych, w których następuje proces usuwania azotu. Z powodu niedoboru tlenu rozpuszczonego niezbędnego do ich życia, mikroorganizmy zmuszone są pobierać tlen znajdujący się w cząstkach azotu azotanowego (N-NO3). W wyniku tego procesu powstaje azot w postaci gazowej (N2), który ulatnia się do atmosfery, tym samym zostając naturalnie usuniętym ze strumienia ścieków oczyszczonych.

Końcowym punktem oczyszczania ścieków jest oddzielenie osadu czynnego od ścieku oczyszczonego. Zjawisko to zachodzi w zbiornikach zwanych osadnikami wtórnymi w wyniku sedymentacji. Sedymentacja, czyli opadanie osadu na dno, możliwa jest dzięki zachowaniu uspokojonego przepływu w osadnikach. Osiadający w części przydennej osad czynny zawracany jest pompami na początek układu, czyli do komór defosfatacji, by ponownie wykonywać swoją pracę. Tymczasem klarowne ścieki oczyszczone, znajdujące się nad warstwą osadu, odpływają grawitacyjnie kolektorem do odbiornika, czyli sąsiadującego z oczyszczalnią rowu R-T. Pomiar ilości odpływających ścieków realizowany jest za pomocą przepływomierza ultradźwiękowego.

W następstwie oczyszczania ścieków powstają osady ściekowe, będące końcowym odpadem procesu. Osady z oczyszczalni w Mirkowie odwadniane są na prasie taśmowej w celu redukcji ich masy i objętości, a następnie higienizowane za pomocą wapna. Po odwodnieniu i higienizacji osady transportowane są przez wyspecjalizowaną firmę na grunty rolne w celu w ich rolniczego wykorzystania do uprawy roślin nie przeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz.

1 Decyzja Nr WR.ZUZ.4210.566.2020.MO wydana przez Dyrektora Zarządu Zlewni we Wrocławiu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie dnia 07 kwietnia 2021r.

Oczyszczalnia ścieków w Borowej, to komunalna oczyszczalnia mechaniczno – biologiczna, której celem jest oczyszczenie ścieków z miejscowości: Borowa, Byków, Bielawa ,Raków i Oleśniczka. Została zaprojektowana i wybudowana jako kontenerowa oczyszczalnia ścieków typu BOS-EK o przepustowości 240 m3/d. Zlokalizowana jest przy ulicy Cisowej 4 w miejscowości Borowa. Obiekt położony jest na działce 391/2, obręb Borowa i zajmuje powierzchnię około 0,2 ha. Najbliższa zabudowa znajduje się w odległości około 120 m od granic oczyszczalni. W chwili obecnej do oczyszczalni ścieków dopływają ścieki systemem kanalizacji grawitacyjno-ciśnieniowej z miejscowości Borowa i Byków, Bielawa, Raków i Oleśniczka. Przez oczyszczalnię w Borowej dziennie przepływa średnio około 290 m3/d. Roczny przepływ oscyluje w okolicach 105 541 m3. Ścieki oczyszczone trafiają kolektorem odpływowym do odbiornika, którym jest rów R5. Oczyszczalnia w Borowej nie przyjmuje ścieków dowożonych.

Parametry, jakie spełniać musi ściek oczyszczony wypływający z obiektu, zostały ściśle określone w Decyzji Nr WR.ZUZ.5.4210.405.2021.MO  wydanej przez Dyrektora Zarządu Zlewni we Wrocławiu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w dniu 01 września 2021 r. Stanowi ona pozwolenie wodno-prawne na szczególne korzystanie z wód, tj.: “na wprowadzanie do rowu (R-5) zlokalizowanego na dz. nr 319 obręb Borowa w zlewni rz. Oleśnica”2, w ilości:

Q_max= 0,0079 m³/s
Q_śrd = 275,0 m³/d
Q_max.dop.rok =  120450,0 ^m3/rok

Zgodnie z posiadaną Decyzją, skład ścieków oczyszczonych na wylocie do rowu melioracyjnego R-5 nie może przekroczyć niżej podanych wartości:

BZT₅   ≤25 mg O₂/dm³
ChZT   ≤125 mg O₂/dm³
Zawiesiny ogólne ≤35 mg/dm³

Technologia oczyszczania ścieków

Dopływające do obiektu zanieczyszczenia poddawane są mechanicznemu oczyszczeniu, a pierwszym urządzeniem mechanicznym jest krata rzadka, zamontowana przed przepompownią ścieków surowych. Kolejno, ścieki tłoczone są do urządzenia kompaktowego – sitopiaskownika. Urządzenie o przepustowości 60 dm3/s, wyposażone jest w sito cedzące do skratek i separator piasku. Z sitopiaskownika ścieki grawitacyjnie wpływają do reaktora biologicznego umieszczonego w budynku oczyszczalni.

Drugim stopień oczyszczania – biologiczny – realizowany jest w reaktorze biologicznym. Składa się on z trzech komór: komory osadu czynnego (KOCz), osadnika wtórnego (OW) oraz komory magazynowej (KM). W KOCz następuje utlenianie biologicznie rozkładalnych związków organicznych. Proces ten odbywa się w warunkach tlenowych,
a powietrze podawane jest za pomocą rusztów napowietrzających, umiejscowionych przydennie na całej powierzchni komory. KOCz połączona jest rurą stalową z osadnikiem wtórnym, do którego ścieki przepływają grawitacyjnie. Sedymentujący osad z dna osadnika zawracany jest pompą recyrkulacji do komory osadu czynnego, a jego nadmiar odprowadzany jest do komory magazynowej (KM). Oczyszczalnia ścieków w Borowej nie posiada instalacji do odwadniania osadu, dlatego też ściek technologiczny przewożony jest na Oczyszczalnię Ścieków w Mirkowie w celu dalszej obróbki i odwodnienia razem z osadem nadmiernym z tamtejszego obiektu.

Ścieki oczyszczone odpływają systemem koryt grawitacyjnie do odbiornika – rowu R-5. Pomiar ilości odprowadzanych ścieków mierzony jest przy pomocy przepływomierza elektromagnetycznego, zamontowanego na kolektorze odpływowym.

² Decyzja Nr WR.ZUZ.5.4210.405.2021.MO wydana przez Dyrektora Zarządu Zlewni we Wrocławiu Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w dniu 01 września 2021 r